Siirt Fıstığında Bahçe Tesisi
Siirtfıstığı meyilli, kıraç, kireçli ve verimsiz topraklarda da yetişebilmektedir. Ancak uygun anaç, erkek ve dişi çeşit ile birlikte düz, derin ve verimli toprak koşullarında sulamayla, kaliteli ve bol ürün alınabilmektedir.
Siirtfıstığı bahçesi tesis edilecek yerlerde özellikle çiçeklenme dönemindeki düşük sıcaklık ve yağış dikkate alınarak, anaç ve çeşit seçimi yapılmalıdır. İlkbaharda soğuk havanın çöktüğü, çukur alanlarda bahçe tesisi yapılmamalıdır. Taban suyunun yüksek olduğu yerlerde mutlaka drenaj yapılmalıdır.
Doğada Bulunan Pistachio Türü (Melengiç, Buttum veya Atlantik Sakızı) Ağaçların Aşılanmasıyla Bahçe Tesisi
Ülkemizde çok sayıda bulunan Pistachio türleri aşılama yapmak suretiyle yetiştiricilik yaygın olarak yapılmaktadır.
Ocaklarda bulunan Gövdeciklerden, zararlanmamış daha genç ve sağlıklı 2-4 cm çapında olan 3-4 tanesi bırakılarak diğere gövdecikler çıkarılır.
Aşıya hazırlık budaması ve gövde ayıklama, ağacın dinlenmede olduğu (Kasım-Mart) dönemde yapılmalıdır.
Ocak şeklinde gelişen Siirtfıstığı anaçlarında aşılama noktası topraktan 30-40 cm yüksekte olmalıdır. Çok gövdeli anaçlarda aşılama sırasında bir gövdecik soluk dalı olarak hiç kesilmemelidir. Aşı sürgünleri ana gövdeyi besleyecek duruma geldikten sonra soluk dalı olarak bırakılan dal kesilmelidir.
Doğrudan Tohum Ekimiyle Bahçe Tesisi
Arazide, ağaç yerleri işaretlendikten sonra çukurlar açılıp, her çukura en az 3 tane anaç tohumu sonbaharda ekilir. Ertesi yıl bunlardan en iyi gelişeni bırakılarak ötekiler sökülür bu çöğürler kıraç ve kurak koşullara karşı dirençlidirler. Çöğürlerin gelişme durumuna göre 4. yıldan sonra aşılama yapılabilir. Eskiden yapılan bir sistemdir, önerilmemektedir.
Çıplak Köklü Çöğür Dikimiyle
Bahçede ağaç yerleri işaretlenip buralarda çukurlar açıldıktan sonra çöğür dikimi yapılır. Bunlar yaz aylarında en az iki kez sulanmalıdır. Çöğürlerin tutma oranının düşük olmasından ve geç aşıya gelmesinden dolayı tavsiye edilen dikim şekli değildir.
Tüplü Fidan Dikimiyle Bahçe Tesisi
Tüplü fidan ile bahçe tesisi yapıldığında en azından ilk yaz 15 günde bir her fidana her sulamada 10 litre su verilmelidir. Sulanmayan koşullarda tüplü fidanla yetiştiricilik yapılacağı zaman, Sonbahar dikimi yapılmalıdır. Tüplü fidanlarla dikim, tavsiye edilen dikim şeklidir. Bu fidanlar aşılı veya aşısız tüplü olabilir. Aşılı bitkiler, aşılanan çeşide bağlı olarak 4-5 yılda verime yatabilmektedir.
Karışık Dikim
Kuru ve sulu koşullarda Siirtfıstığı sıralarının arasına bağ dikmek suretiyle tesis yapılmaktadır. Aralara bağ dikilerek yapılan tesiste birkaç yıl içerisinde bağdan verim alınabilmekte, bahçenin masrafı karşılanmakta, 12-15 yıl Siirtfıstığı tam verime yattıktan sonra bağ sökülmektedir. Bu tavsiye edilen bir durumdur.
Sulu Koşullarda Dikim
Sulanan koşullarda birim alandan fazla ürün almanın yollarından birisi, sık dikim ile yetiştiricilik yapmaktır. Bu amaçla 5-6 m sıra arası mesafede ve 3-4 veya 5 m sıra üzeri mesafelerde dikim yapılır. Sıra üzeri 2,5 m veya 3 m bırakıldığında 13-15 yıl içerisinde sıra üzeri kapanabilmektedir. Bu durumda sıra üzerindeki bitkilerden bazıları sökülebilir.
Kuru Koşullarda Dikim
Kuru koşullarda dikim aralıkları geniş tutulmalıdır. Dikim aralıkları kullanılan anaca görev 6-10 m arasında değişmektedir. Bu sistemde genellikle bıttım veya kültür Siirtfıstığı anaç olarak kullanılmakta olup 7x7 veya 8x8 m mesafelerde dikilmektedir.
DİKİM İŞLEMİ
Siirtfıstığında dikim sonbahar veya ilkbaharda yapılabilir. Ancak kışları çok sert geçmeyen yerlerde sonbahar dikimi tercih edilmelidir. Kullanılacak anaca göre sıra arası ve sıra üzeri mesafeler belirlenip, arazide bitki yerleri işaretlendikten sonra 40-50 cm genişliğinde 60-80 cm derinliğinde çukurlar açılır. Bu çukurların dibine 1-2 kürek yanmış ahır gübresi ve 100-120 gr 15-15-15 (üç on beş) gübresi ile karıştırılmış yüzey toprağı atılır ve dikim yapılır. Aşılı fidan dikiminde, aşı yerinin toprak yüzeyinde kalması gerekmektedir. Dikimden sonra can suyu mutlaka verilmelidir. Dikimle birlikte düzgün gövde ve taç oluşumu için bitkilerin dibine kazık dikilmelidir.
Yağmurların kesilmesinden sonra, fidanların çevresindeki otları temizlemek amacıyla çapa yapılır. Diğer kısımlar sürülür. Dikimin ilk yılında yaz aylarında, çöğürlere 15 gün arayla su verilmesi fidanların kurumaması ve gelişim için çok yararlıdır.
